Cuộc tấn công bất ngờ làm rung chuyển ngành đá phiến Mỹ

Việc FTC bật đèn xanh hôm thứ Năm cho thương vụ mua lại Pioneer Natural Resources Co. trị giá 60 tỷ USD của Exxon Mobil Corp. đã mang lại nhiều lợi ích cho một ngành đang trải qua quá trình hợp nhất chưa từng có, tuy nhiên, sự chấp thuận này lại đang vấp phải nhiều phản đối.

Sheffield, người sáng lập Pioneer và là một nhân vật nổi tiếng trong ngành đá phiến, đã bị cấm tham gia hội đồng quản trị của Exxon, theo thỏa thuận đạt được giữa các công ty và FTC. Các nhà quan sát pháp lý cho biết điều đó thể hiện một bước thay đổi đối với cơ quan chống độc quyền của Mỹ, thường tìm cách bán tài sản trước khi đồng ý thực hiện các giao dịch.

Jeffrey Oliver, đối tác của công ty luật Baker Botts LLP và là cựu quan chức FTC, cho biết: “Đó chắc chắn là một biện pháp chống độc quyền. Là cách để họ tỏ ra cứng rắn với một thỏa thuận mà họ không thể tìm ra lý do nào để ngăn chặn”.

Chevron Corp., Occidental Petroleum Corp., Diamondback Energy Inc. và Chesapeake Energy Corp. nằm trong số các công ty có giao dịch đang chờ FTC xem xét.

Theo những người quen thuộc với các giao dịch, việc FTC xem xét kỹ lưỡng từng giám đốc điều hành khiến một số doanh nghiệp có các giao dịch đang chờ xử lý phải xem xét lại chiến lược của mình, vì họ không chắc chắn về những gì cơ quan này có thể đưa ra tiếp theo.

Gần đây, FTC không tìm cách ngăn chặn một thỏa thuận dầu khí, thay vào đó, họ muốn đạt được các thỏa thuận dàn xếp. Năm ngoái, cơ quan này đã yêu cầu người sáng lập Quantum Energy Partners từ bỏ ghế hội đồng quản trị của công ty khai thác khí đá phiến EQT Corp., trước khi công ty này có thể tiến hành mua lại.

FTC đưa ra bằng chứng cho thấy Sheffield, 71 tuổi, đã tìm cách kiểm soát mức độ khai thác trên toàn khu vực đá phiến của Mỹ và liên kết ngành này với Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ, tổ chức mà ông đã liên lạc trong các tin nhắn và bữa tối riêng tư. Cơ quan này cũng trích dẫn những bình luận công khai trong đó ông Sheffield ủng hộ việc kiểm soát sản xuất giữa các đối tác Mỹ.

Cạnh tranh không lành mạnh

Trong bài bác bỏ cáo buộc của FTC dài 850 từ, Pioneer đã bảo vệ người đồng sáng lập của mình, trích dẫn vai trò của ông trong việc thúc đẩy tăng trưởng khai thác dầu thô của Mỹ. Công ty cho biết những nỗ lực của ông nhằm khuyến khích kỷ luật giữa các thợ khoan nhằm mục đích cải thiện lợi nhuận cho các nhà đầu tư và giúp ngành đá phiến chống lại “kế hoạch cạnh tranh không lành mạnh” của OPEC.

Jim Lucier, giám đốc điều hành tại Capital Alpha Partners, đã viết thông điệp gửi đến khách hàng: “Cho đến hôm nay, FTC vẫn có quan điểm không đối đầu với các vụ sáp nhập trong ngành dầu mỏ”. “Bây giờ quan điểm đó đã khác. Chúng tôi sẽ tìm kiếm các nghị định chấp thuận khác, dựa trên các lý thuyết pháp lý không minh bạch, để áp dụng cho các vụ sáp nhập ngành dầu mỏ”.

Quyết định của FTC xuất hiện trong bối cảnh có sự thù địch từ các nhà lập pháp Đảng Dân chủ, cáo buộc các giám đốc điều hành dầu mỏ “lừa dối và nói nước đôi” về biến đổi khí hậu trong một cuộc điều tra tại Hạ viện trong tuần này. Nhóm vận động tự do Climate Power coi động thái của FTC là bằng chứng cho thấy Big Oil đang áp mức giá cao để người tiêu dùng Mỹ phải trả nhiều tiền hơn sau nhiều năm đạt lợi nhuận kỷ lục.

13,1 triệu thùng

Một dấu hiệu tích cực cho ngành này từ phán quyết của FTC là quyết định xác định thị trường dầu mỏ trên toàn cầu thay vì thị trường hẹp, có thể gây lo ngại về cạnh tranh. Và nhìn chung, cơ quan này không tìm cách chặn hoàn toàn các giao dịch dầu khí.

Dan Pickering, người sáng lập Pickering Energy Partners, cho biết: “Tin tốt là họ không cản trở các thỏa thuận này, không ép buộc thoái vốn tài sản, không làm bất cứ điều gì khiến một trong hai bên muốn từ bỏ thỏa thuận”. “Cuối cùng, các thỏa thuận sẽtiến triển như những gì hai bên đã hình dung khi ký kết các giao dịch”.

Sản lượng dầu của Mỹ hiện đạt khoảng 13,1 triệu thùng/ngày, gần mức kỷ lục và cao hơn 40% so với nhà lãnh đạo OPEC là Saudi Arabia. Sản lượng dầu thô của Mỹ đã tăng gấp đôi trong 15 năm qua, là kết quả của cuộc cách mạng dầu đá phiến mà Sheffield thúc đẩy.

Leo Mariani, giám đốc điều hành của Roth MKM cho biết: “Chính phủ đang cố gắng giữ thể diện, việc này không liên quan đến vấn đề chống độc quyền”. Mariani nói trong suốt 50 năm hoạt động trong ngành của ông Sheffield, “ông ấy chưa bao giờ thực sự gặp vấn đề mà mọi người cho rằng ông đang tham gia vào các hành vi cạnh tranh không lành mạnh”.

“Toàn bộ chuyện này đều liên quan đến chính trị. Trong năm bầu cử, việc cứng rắn với Big Oil sẽ có ích”, ông nói thêm.