5 tháng đầu năm đã hoàn thành hơn 22.600 căn nhà ở xã hội

Chiều 2/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển cho nhà ở xã hội và rà soát đánh giá tình hình phát triển nhà ở xã hội 5 tháng đầu năm, kế hoạch triển khai các tháng cuối năm 2025.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các bộ, ngành quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần.

Theo báo cáo cập nhật nhất của Bộ Xây dựng, trong 2 năm qua, trên địa bàn cả nước đã có 686 dự án nhà ở xã hội triển khai với quy mô 627.651 căn; 117 dự án đã hoàn thành, hoàn thành một phần với quy mô 85.275 căn; 159 dự án khởi công xây dựng với quy mô 135.563 căn, 419 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 419.013 căn. Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công, xây dựng đạt 49% chỉ tiêu đặt ra tới năm 2025 trong Đề án.

Riêng 5 tháng đầu năm 2025, cả nước khởi công, đang triển khai đầu tư xây dựng 159 dự án với 135.563 căn; trong đó khởi công 21 dự án với 20.428 căn; 22.649 căn hộ đã hoàn thành.

Tuy nhiên, việc triển khai dự án nhà ở xã hội vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó tập trung chính là thể chế và thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đấy phát triển nhà ở xã hội ngày 6/3/2025, các cơ quan đã trình Chính phủ đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội về 6 cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc cho các dự án nhà ở xã hội. Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội ngay tại đợt 1, kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV.

Nghị quyết 201 của Quốc hội được ban hành có nhiều cơ chế, chính sách có tính đột phá như thành lập Quỹ nhà ở quốc gia; mở rộng đối tượng là doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội được thuê nhà ở xã hội để bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của mình ở tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động yên tâm công tác, bao gồm cả công nhân, người lao động là người nước ngoài.

Nhiều nội dung tại Nghị quyết đã cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính trong phát triển nhà ở xã hội như: Giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu, không yêu cầu lập nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, bỏ các thủ tục về thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định giá, miễn giấy phép xây dựng, thực hiện lồng ghép một số thủ tục hành chính mà theo báo cáo của Bộ Xây dựng sẽ cắt giảm được ít nhất 350 ngày.

Cùng với đó, bổ sung và giao UBND cấp tỉnh quy định điều kiện để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội đối với các đối tượng chịu tác động bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính.

Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội đã có hiệu lực ngay từ ngày 1/6/2025, Chính phủ đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 155 ngày 1/6/2025 về kế hoạch triển khai Nghị quyết của Quốc hội, trong đó có 4 nhóm nhiệm vụ chung, 3 nhiệm vụ cụ thể đối với các bộ, ngành, 3 nhiệm vụ đối với các tỉnh để tổ chức triển khai đồng bộ, thống nhất, hiệu quả các cơ chế, chính sách thí điểm phát triển nhà ở xã hội được quy định tại Nghị quyết số 201/2025/QH15; xác định rõ trách nhiệm, tiến độ thực hiện của các bộ, ngành, địa phương, bảo đảm thi hành kịp thời, hiệu quả, không để khoảng trống pháp lý hoặc chồng chéo, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương trong quá trình thực hiện.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, triển khai chính sách xã hội và chính sách an sinh xã hội theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, chúng ta đang triển khai rất quyết liệt 2 chương trình: Xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc trong năm 2025 và xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội.

Thủ tướng nhấn mạnh, đây là hai chương trình có 6 ý nghĩa hết sức nhân văn, rất quan trọng và cấp thiết trong bối cảnh hiện nay:

Thứ nhất, khẳng định tính nhân văn trong chính sách xã hội của Đảng, Nhà nước ta, bảo đảm tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội, trong đó có bảo đảm quyền có chỗ ở của người dân theo Hiến pháp;

Thứ hai, thực hiện chính sách an sinh xã hội cho người nghèo, thu nhập thấp, người khó khăn, người yếu thế được tiếp cận bình đẳng về nhà ở;

Thứ ba, góp phần tăng đầu tư phát triển, tăng tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng, từ đó thu hút nhiều hơn nữa đầu tư;

Thứ tư, thể hiện tình dân tộc, nghĩa đồng bào rất rõ, "lá lành đùm lá rách", quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau;

Thứ năm, thể hiện trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền với người dân khi gặp khó khăn;

Thứ sáu, góp phần thúc đẩy đô thị hóa và bảo vệ môi trường sáng xanh sạch đẹp, không để lãng phí hạ tầng điện nước, rác thải, tiết kiệm đất đai… khi quy hoạch, sắp xếp lại dân cư.

Ghi nhận những kết quả tích cực đã đạt được, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng biểu dương nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, nhất là Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường; cảm ơn nhân dân đã nhường mặt bằng cho các dự án, cảm ơn doanh nghiệp đã vào cuộc cùng cấp ủy, chính quyền trong triển khai các dự án nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng việc triển khai dự án nhà ở xã hội so với yêu cầu vẫn còn chậm. Theo Thủ tướng, nguyên nhân là có những lãnh đạo địa phương chưa quan tâm đúng mức, hiểu các chính sách chưa sâu, chưa kỹ, chưa hết nên tổ chức thưc hiện còn lúng túng, lãnh đạo chỉ đạo chưa thực sự quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, quyết tâm chưa cao, nỗ lực chưa lớn. Các quy định về điều kiện, vay vốn với người đầu tư và mua nhà còn bất cập. Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương khi có vướng mắc chưa chặt chẽ, hiệu quả, kịp thời, sự linh hoạt, sáng tạo chưa cao.

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh, cần hiểu đúng về phạm vi rất rộng của các đối tượng được hỗ trợ trong chính sách nhà ở xã hội. Theo đó, chính sách nhà ở xã hội không chỉ dành cho công nhân khu công nghiệp mà còn dành cho cả người thu nhập thấp, người nghèo, người khó khăn, người mới ra trường, giáo viên cắm bản, lực lượng vũ trang, bộ đội biên phòng nơi biên giới, người bị tác động bởi sắp xếp địa giới hành chính các địa phương…; tức là những người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nói chung.

Định hướng thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, thể chế, cơ chế, chính sách đã từng bước hoàn thiện, chúng ta phải tổ chức thực hiện hiệu quả với mục tiêu năm nay hoàn thành ít nhất 100.000 căn và tới 2030 hoàn thành ít nhất 1 triệu căn hộ.

 Để đạt mục tiêu này, Thủ tướng nhấn mạnh 6 nhóm nhiệm vụ chung, trọng tâm với các bộ ngành, cơ quan, địa phương.

Thứ nhất, cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu, các bộ, ngành, địa phương phải quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo đúng mức, đúng tầm, đúng tâm, thực sự vì Tổ quốc, vì nhân dân.

Thứ hai, các chủ thể có liên quan phải nắm chắc chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và tổ chức thực hiện kịp thời, linh hoạt, sáng tạo trong điều kiện cụ thể tại cơ quan, đơn vị, địa phương.

Thứ ba, các cơ quan rà soát lại các chính sách liên quan tiếp cận vốn, mua, xây dựng nhà ở xã hội, cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, bảo đảm thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan.

Thứ tư, quan tâm đặc biệt việc chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí khi chính sách thông thoáng.

Thứ năm, các địa phương lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia để thực hiện tốt chính sách nhà ở xã hội.

Thứ sáu, vướng mắc ở đâu thì tháo gỡ ở đó, ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền.

Biểu dương nhiều địa phương như Bắc Ninh, Bắc Giang, Hà Nội, TPHCM đã có rất nhiều nỗ lực, cố gắng, Thủ tướng cũng chỉ rõ những tỉnh, thành phố cần cố gắng, nỗ lực nhiều hơn nữa.

Theo Thủ tướng, Nghị quyết số 201 của Quốc hội đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả, cụ thể hóa được các cơ chế, chính sách đặc thù này thì tiếp tục cần phải có sự thống nhất chỉ đạo, lãnh đạo, quyết liệt của cấp ủy, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương.

Để khẩn trương triển khai Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương, cơ quan tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo một số nhiệm vụ.

Để xây dựng văn bản quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết 201, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành, trình Chính phủ ban hành trong tháng 6 năm 2025, bảo đảm có hiệu lực đồng bộ với Nghị quyết số 201; chủ trì với các bộ, ngành liên quan khẩn trương rà soát, cắt giảm thủ tục rườm rà; chủ trì nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, hoàn thành trong tháng 6 năm 2025.

Bộ Tài chính rà soát, bố trí, cân đối nguồn vốn cấp cho Quỹ nhà ở; chủ trì, đề xuất nguồn vốn để thực hiện các chính sách phát triển nhà ở xã hội. Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát chính sách về đất đai, môi trường có liên quan.

Chủ tịch UBND cấp tỉnh ban hành quy định chi tiết về các đối tượng được thụ hưởng chính sách theo các quy định của Đảng, Nhà nước, trong đó có trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ đạo các cơ quan liên quan triển khai các cơ chế, chính sách đặc thù về nhà ở xã hội.

Về phổ biến, tuyên truyền, hướng dẫn triển khai thi hành Nghị quyết, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng phối hợp với Cổng Thông tin điện tử Chính phủ khẩn trương tổ chức tọa đàm với sự tham gia của các chuyên gia về các chính sách nhà ở xã hội, truyền trực tiếp trên các kênh, các nền tảng xã hội.

Bộ Xây dựng, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan, tổ chức ở Trung ương, UBND cấp tỉnh, các cơ quan thông tin, báo chí chủ động tổ chức phổ biến, tuyên truyền, tập huấn triển khai thi hành Nghị quyết phải được tiến hành thường xuyên, liên tục với nội dung thiết thực và hình thức phù hợp đối với từng đối tượng.

Để tổ chức thực hiện các quy định, các bộ, cơ quan ngang bộ và UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức, triển khai thực hiện ngay các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội quy định tại Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ.

NHNN hướng dẫn về điều kiện vay vốn mua nhà ở xã hội theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, cân đối có lợi cho cả người mua, người bán và người cho vay, đặc biệt là triển khai gói tín dụng cho người trẻ tuổi. Kêu gọi ngân hàng tiết kiệm chi phí để giảm lãi suất cho vay.

Các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu đa dang hóa các hình thức nhà ở xã hội, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, dành cho giáo viên, lực lượng vũ trang, bác sĩ tại các vùng này…